– Sivrihisar Belediyesinin Tarihçesi –
Sivrihisar Belediyesi ne zaman kuruldu, Sivrihisar Belediye Başkanları, Belediye Başkanlığı yapanlar
Günümüzde Sivrihisar Belediyesi – https://www.sivrihisar.bel.tr
Sivrihisar Eski Belediye Başkanları
Edinilen bilgilere göre Sivrihisar Belediyesi başkanlık makamında bulunmuş muhterem zevatın; isimleri ile hizmet süreleri şöyledir.
Hacı Veli Efendi 1883-1892
Potoğlu Mustafa Efendi 1903-1904
Sarızade Ali Ağa 1904-1906
Sölpükzade Mahmud Efendi 1906 -1907
Zaimoğlu Hasan Ağa 1907-1913
Yüzügüllü Mustafa Efendi 1913-1916
Hekimin Osman Efendi – –
Bir müddet Talat Bey vekalet etti 1916-1920
Kavali Hüseyin Efendi 1920-1922
Şevket Bey 1922-1924
Abidin Potuoğlu 1924-1945
Ahmed Çıracı 1945-1948
Kamil Çamoğlu 1948-1949
Mehmed Evcimen 1949-1950
Mustafa Çamoğlu 1950-1955
Muzaffer Potuoğlu 1955-1960
Vekaleten Kaymakam (Rıfat Alkan) 1960-1963
Muzaffer Potuoğlu 1963-1965
İrfan Gider 1965-1968
Muzaffer Atasoy 1968-1981
ihtilal sonrası vekalet
Tevfik Karakaya 1984-1986
İbrahim Demirkol 1987-1994
Fikret Arslan 1994-2004
Yaşar Yurttaş 2004-2009
Fikret Arslan 2009-2014
Hamid Yüzügüllü 2014-
Belediyenin tarifi: Eylül 1930 tarih ve 1580 sayılı Belediyeler Kanununun 1. maddesine göre: Şehir ve kasabalarda ve nüfusu 2000’den fazla olan köylerde oturanların mahalli mahiyette müşterek ve medeni İhtiyaçlarını sağlamak ve düzenlemek ile mükellef hükmi şahsiyeti (tüzel kişiliği) bulunan, tekemmül etmiş komün teşkilatıdır. Osmanlı Devletinde, devlet tarafından kadı tayin edilen her yere bir de muhtesip, yani Belediye Başkanı tayin edilmiştir. Bu görevi ifa edenlere, İhtisap ağası veya ihtisap emini denirdi. Görevi: Sanatkarlar arasında belli sınırlar içinde yargı yetkisini kullanmak ve diğer belediyeye ait işleri yürütmekti.
1854 yılında kurulan şehremaneti kurumu ile, kadıların belediye işlerine ait yetkileri ellerinden alınmış, belediye işleri münhasıran bu teşkilata devredilmiştir. Sultan Abdülmecid Han batılı anlamda ilk olarak belediye teşkilatını kurmuştu. Sivrihisar Belediyesi 1877 tarihinde kurulmuştur. İlk kuruluşta mahalle ihtiyar heyetlerinin seçtikleri şehremini başkanlığında, şehrin eşrafından 5 kişilik kadro ile çalışmalara başlamıştır. Memur kadrosu bir çarşı ağası (zabıta amiri), bir sandık emini (veznedar), bir katip, bir odacı ve yeter sayıda temizlik isçisi ile faaliyete geçmiştir. Belediye Reisi ve diğer 5 kişilik heyet ücretsiz olarak görev yapmışlardır. Memur ve temizlik isçilerinin aylıkları, çarsı esnaf ve tüccarlarından, çarşı ağasının uygun göreceği miktar üzerinden tahsil edilerek ödenmeye başlanmıştır. Sonraki yıllarda her haneden bir kişinin katıldığı seçimlerle, 5 senede bir, 11 kişilik heyet seçilmiş ve seçilen heyette aralarında bir reis seçmek sureti ile çalışmalarını devam ettirmişlerdir.!
26 Şubat 1340 (1921)’da Belediye reislerinin tek dereceli seçimle işbasına getirilmesi hüküm altına alındı. Daha sonra Eylül 1930 tarih ve 1580 sayılı belediyeler kanunu meriyete girdi.
Sivrihisar Belediyesinin 15 meclis üyesi olup, Belediye Başkanı Hamid Yüzügüllü ve üyelerden Adem Çakır, Rahime Turan ve Ahmet Özçetin Büyükşehir meclis çalışmalarına da katılmaktadır.
SİVRİHİSAR BELEDİYESİNE AİT BAZI TEŞKİLATLARIN TARİHÇESİ
1. İtfaiye Teşkilatı:
Belediyenin kuruluş yıllarında emme basma ile işe başlanmış, 1938 yılında 25 beygir gücünde bir motopompla takviye edilmişti. Yunan işgalinde yanmaktan kurtulan Sivrihisar, birçok kereler yangınlara maruz kaldı. Bana aktarılanlar ve benim (Orhan Keskin) şahit olduğum yangınların bazıları şunlardır:
1- Cumhuriyet Mahallesinde bir düğün yufkası sırasında çıkan yangında, mahalle cami’i yanmış (camisiz minare halen ayakta) Millet Caddesini cami hizasından takiple Kuma hamamının karşısına kadar devam etmiş, demirci Ahmed Küçükaslan’ın evi dinamitle uçurularak daha ileri devam etmesi önlenmiştir. (1920 yılı)
2- Kağnıpazar hizasında ‘Tahta-altı’ dükkanlarında bir birçok manifaturacı dükkanları, içinde malları ile birlikte ve sıçrayan eyseri (dövme çivi)’lerle Alemşah Parkının Unkapanı yönünden girişindeki ‘Çamhan’ yanmıştı. (1936 yılı)
* Zabıta amiri merhum Mahmut Uğuralp ve İhsan Elcik belediyeyi halk nezdinde güzel temsil etmişler.
3- 2017 yılına kadar ki Belediye binası önünde park olan yerde, büyük dut ağacı tepesindeki varillere elle doldurulan sudan beslenen havuzdan ismini alan ‘Havuzlu Kahve’ bitişiğindeki Nesli’nin kahveden çıkan yangın, Ulu Cami ve eski Belediyenin bulunduğu ada için büyük tehlike teşkil etmişti. Eski binalarda kullanılan ‘eyseri’ denilen dövme çiviler yangınlarda akkor halinde gelip adeta sağarak (bir çeşit uçarak) uzaklardaki binalarda da yangına sebep olabiliyordu. (1940 yılı)
4- Bir demirci dükkanından çıkan yangın Çukurhan’ı tehdit etmişti. (1948 yılı)
5- Ulu Cami bitişiğindeki dükkanlarla karşısındaki dükkanlar arasındaki Eskişehir Caddesi çok dardı. Burada Mustafa Uça’ya ait otomobil malzemeleri satılan dükkanda, gazyağı sobası patlaması sonucu çıkan yangında, Hazinedar Caddesi başlangıç köşesine kadar tüm adayı kaldıran yangın, Ulu Cami’nin saçaklarına sıçramışsa da damdan sarkıtılan kilimlere dökülen sularla ve halkın cansiperane gayretleri sonucu camiye sirayet etmeden söndürülebilmişti. (1954 yılı)
Yukarıda saydığım yangınların söndürülmeleri itfaiye olmadığından , önceleri elle çalışan emme basma tulumba ile sonraları motopompla ve halkın depolardan aldıkları suyu tenekelerle elden ele taşıyarak mümkün oluyordu. Bu yangınlarda minarelerden okunan salalar ve halkın yakarışları hafızamda canlılığını koruya gelmiştir. Yangınları söndürmede kullanılmak üzere su depoları yapılmıştı. Bunlar genellikle çeşme arkalarında idi. Balaban mahallesinde Balaban çeşmesi önünde bulunan depo gereğinde Tabakhane, Nemane ve Balaban çeşmeleri isale hatlarına konulan vanalarla doldurulabilen depo idi. Demirci çeşmesi arkasında yine yer altında su deposu yapılmıştı. Nemane çeşmesi ve (Belediye yapılırken yıktırılan) Tabakhane çeşmesi, Kağnıpazarı çeşmesi, Hacı Mut çeşmesi ve Elmalı cami önündeki çeşmelerin arkasında yangın halinde su alınmak üzere su depolanmıştı. 1958 yılında Tabakhane çeşmesi yıkılınca Belediye karşısındaki parkın alt köşesine su deposu yapılmıştı. (80 tunluk)
1957 yılında 5 ton kapasiteli bir arazöz hizmete konulmuştu. 1966 yılında arazözle bir taksi dört yolda çarpışmış, Kepen deresinden su doldurmaya giden itfaiyedeki şoför Ahmet Kılıçaslan ile iki personel ve taksideki iki mühendis ve iş adamı vefat etmişlerdi. Cumhuriyet Mahallesi Hoşkadem yanındaki öğretmen Rüstem Bey’in evi ve Tevfik Yüzügüllü’nün evinin kısmen yanması yine bu sıradadır. Arazözün hizmet dışı kaldığı devrede, hükumet binası karşısında çıkan yangın hava alanı ve çevre belediyelerden gelen arazözlerle söndürülebilmişti. Durumu kendisine bildirdiğim o zaman bakan olan Sayın Seyfi Öztürk AİD teşkilatından ikinci arazözü temin etmişti. (Merhum İrfan Gider zamanı)
Muzaffer Atasoy zamanında, itfaiyenin güçlendirildiği, nöbet tutmaya başlanıldığı personelin Eskişehir’e kursa gönderildiği bilinmektedir. İbrahim Demirkol zamanında dört yol yakınında açtırılan, derin kuyudan sağlanan su ile doldurulan saç su deposu ve Uçapark’ın büyük havuzu arazözlere su ikmali için faydalı olmuştur. Sivrihisar kendi çapında donanımlı itfaiye teşkilatı ile birçok yangını genişlemeden söndürmede başarılı olmuştur. Hava Meydan Komutanlığı araçları her zaman Belediyenin imdadına koşmuştur.
Sivrihisar İtfaiye Teşkilatının yönetimi Büyükşehir Belediyesine geçmeden önce yeni alınan itfaiye araçları ile daha da güçlendirilmiştir. 10.07.2004 tarih ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ile Sivrihisar Belediyesi İtfaiye Teşkilatı’nın görevleri Eskişehir Büyükşehir Belediyesine devredilmiştir
2. Elektrik İşleri:
1938 yılında ilçede elektrik tesisatı vücuda getirilmeye karar verilmiş 1940 senesinde başarılmıştır. 82 beygir gücünde GANJ marka dört silindirli motorla elektrik elde edilmiş 105 sokak lambası konmuştu. 1945’de takribi hususi abone sayısı 548’e baliğ olmuştu. Mustafa Çamoğlu zamanında elektrik direkleri demire çevrildi. Muzaffer Potoğlu Sarıyar Baraj inşaatından temin ettiği 2. Jeneratör ile elektrik üretimini artırmıştı. 1962 yılında Kaymakam Rıfat Alkan Belediye’ye vaziyet ettiği dönemde, Almanya’dan Deutz marka motor ve jeneratör ithal etmiş, Kaymakam Rıfat Alkan Belediye Müşaviri ve avukatı olarak kitabın yazan, Veyteriner Fahri Bey ve Tabip Nurettin Tuncel’den müteşekkil atanmış Belediye Encümeni olarak elektrik sorununu çözmüştük. 1959 yılında Sivrihisar Belediye Başkanı Muzaffer Atasoy zamanında; ilçenin elektrik şebekesi Sarıyar Hidro Elektrik tesislerine bağlanmış, kötü hava şartlannda elektrik kesintilerini önlemek için de Kaymaz’dan Mahmudiye-Çifteler hattı ile 2. Bağlantı yapılmıştı.(saat 12.00’de elektrik sönerken 24 saat elektrik sağlandı.)
Türkiye’de elektrik İşleri; 15.07.1970 tarih ve 1312 sayılı Kanunla: Yurdun ihtiyacı olan elektriğin üretim, iletim, dağıtımı ve ticaretini yapmak üzere Kamu İktisadi Kuruluşu statüsünde kurulan Türkiye Elektrik Kurumu (TEK)’e devredildi. TEK’de daha sonraki yıllarda çeşitli iktisadi devlet teşekküllerine ayrılarak teşkilatlanacaktır.
10 Eylül 1982 tarihinde yürürlüğe giren 2705 sayılı Kanun ile Belediye ve Birlik Elektrik Tesislerinin TEK’e devri ile enerjide bütünleşme sağlanmıştır.
Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş. (OEDAŞ) Eskişehir Afyon, Bilecik, Kütahya ve Uşak il sınırları dahilinde elektrik dağıtımı, perakende satış hizmetleri vermektedir.
Sivrihisar’da daha önce indirme trafolarla elektrik dağıtımı sağlanıyordu. 14.06.2013 tarihinde Sivrihisar-Tekören yolu üzerine kurulan 154/33 kV’ lik güçlü Sivrihisar Trafo Merkezi kurulmuştur. Böylece ilçedeki mermer ocakları vb. işletmelerin elektrik problemleri halledilmiştir. Sivrihisar Trafo merkezi ileride kurulacak Sivrihisar Organize Sanayi Bölgesine de cevap verecek kapasitededir.
3. İçme Suları:
1945 yılından evvel Belediye, mevcut çeşmeleri ıslah etmiş ve isale hatlarına demir borular koymuştu. Münasip yerlerde 19 çeşme vardı. Sonraki yıllarda Söğütönü mevkinde, sondajla açılan kuyularda 14 Lt./S ve 18Lt./S su olmak üzere temin edilen çelik borularla Sivrihisar’ a getirilmiş, keza Kağnıpazar Çeşmesi ve Hacı Mut Çeşmesi suları, Baba Çeşmesi önünden itibaren ıslah edilip, Üçpınar Caddesindeki depoya getirilmişti. Su dağıtımı buradaki depolardan yapılıyordu. Belediye Başkanı Muzaffer Potoğlu, mevcut çeşmeleri kendi kendine terk edilmesi pahasına da olsa, evlere su dağıtımını gerçekleştirdi. Hatta Yenice Mektep yanındaki Acı Çeşmeyi (aslında acı değildi) kanalizasyona bağlattı. Avukat İbrahim Demirkol, artan ihtiyacı karşılamak için Elcik Köyünden su getirtti. Bunun projelendirilmesi merhum Muzaffer Atasoy zamanında yapılmıştı. Fikret Arslan zamanında, şehir önünde açtırılan yeni kuyularla su takviyesi sağlandı. Mandıra yaylalarına şebeke su hatları çekildi. Bu sular içilebilecek kalitededir. Yine de Sivrihisar’ın içme suyu ihtiyacını çeşme bahsinde inceleyeceğimiz tarihi çeşmeler karşılamaya devam etmektedir. Yaşar Yurtdaş döneminde su depolarının tahliyelerinden kontrolsüz akan suyun israfını önlemek için; ana ve tali depolar arasında otomasyon sistemi kuruldu. Satrangız ve Yavşan yaylalarına su götürüldü.
4. Mezbaha işleri
Sivrihisar Belediyesi, yıllardır kasaplık hayvan kesimlerini denetim ve kontrolü altında Söğütönü’de bulunan mezbahada yapmakta ve kasap esnafına et dağıtımı yapmakta idi. Büyükşehir Yasası ile ilçe belediyelerinin mezbaha işleri Büyükşehir Belediyesine devredildiğinden, mezbaha şu anda kapalı olup, Büyükşehir Belediyesi tarafından işletilmesi bekleniyor.
5. Sivrihisar Belediyesi- Organize Sanayi Bölgesi Çalışmaları
Sivrihisar Organize Sanayi Bölgesi (OSB) çalışmalarına, 25.11.1996 tarihinde Sivrihisar Belediyesinin yatırım programına alınması talebiyle başlanmıştır. 24.06.1998 tarihinde Yüksek Planlama Kurulunca yatırım programına alınmış ve 16.09.1998’de 600 ha’lık 1 no’lu alternatif alanı (Yeniköy-Sivrihisar arası) seçilerek onaylanmıştır. Sivrihisar OSB, İl Özel idaresinin %30, Sivrihisar Belediyesinin %40 ve Eskişehir Ticaret Odasının %30 oranlarında ortaklık hisseleri ile kurulmuş olup,23.07.2002’de Sivrihisar OSB’nin tüzel kişiliği tescil edilerek kuruluş protokolü ile yönetim iki yıl süreli Yetki Belgesi almıştır. Ancak, kaynak yetersizliği nedeni ile 2008 yılma kadar herhangi bir faaliyet yapılamamıştır.
Müteşebbis Heyetin 14.04.2008 tarihli kararı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığından tekrar yetki belgesi talep edilmiş ve 08.05.2008 tarihinden geçerli iki yıl süreli yetki belgesi alınmıştır.
Daha sonra, Müteşebbis Heyet tarafından, Sivrihisar OSB sahasına ilişkin, ‘Kamu Yararı’ kararı alınması doğrultusunda çalışmalar başlatılmış ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığının 01.07.2008 tarihli yazısı ile Kamu Yararı karan alınmıştır. Kamulaştırma çalışmalarının başlatılabilmesi gerekli işlemler tamamlandıktan sonra, oluşturulan Kıymet Takdir Komisyonunun raporları doğrultusunda, Uzlaşma Komisyonu çalışmalarını başlatmış, ancak yapılan çalışmalar sonucunda uzlaşma sağlanamayınca, kamulaştırma sorununun yasal prosedürü içindeki çözüm yolları ile ele alınmasına karar verilmiştir.
Sonraki yıllarda ise, Sivrihisar OSB yerleşim alanında değişikliğe gidilerek, Sivrihisar OSB çalışmaları sil baştan yeniden başlatılmıştır.
Daha sonra, Müteşebbis Heyetin kararı ile; Yeniköy mevkiinde 218 ha’ lık % 98’i kamuya ait yeni alternatif alan önerisi Bakanlığa sunulmuş ve mera vasıflı parsellerin hazine adını tescili, jeolojik etüt raporlarını alınarak ilgili kuruma onaylattırılması ve Tapu Sicil Müdürlüğünce onaylı mülkiyet listesinin Bakanlığa gönderilmesi işlemlerinden sonra, Sivrihisar OSB alanı kesinleşmiş, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 14.04.2014 tarih ve 450.01/1433 sayılı yazısı ile yer seçimi işlemi tamamlanmıştır. 14.05.2014 tarih ve 01 sayılı Müteşebbis Heyet Karar ile yaptırılan, 1/100000 ölçekli çevre düzeni plan tadilatı onaylanmış, 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planına esas teşkil eden kurum görüşleri tamamlanmış olup, Sivrihisar OSB’nin diğer aşamalardaki çalışmaları devam etmektedir.
Belediye Başkanlarının Dönemlerinde Yaptığı işler
Hacı Veli Efendi: Kaymakam Pertev Bey’le birlikte, 1888’de eski Tabakhane çeşmesi (şimdiki belediye düğün salonu) karşı sırasında bulunan tabakhane dükkanlarını, Seydi Hamamı yanındaki dere (Kanlık Dere)’nin sağ tarafına (batıya) naklettirdi. Arada özel yolu bulunan, aşağısında Atça (Akça) çeşmesi üzerinden başlayarak Seydi Hamam hizasına kadar 36 dükkan, bir çayhane ve bir de esnafın müşterek malı palamut öğütmeye yarayan ’’dink” vardı.
1935-1940 yıllarına kadar zikri geçen yerde tabakhanelerin dağar (havuz) kalıntılarını gözlemlemek mümkündü. Yine Hacı Veli Efendi ile Kaymakam Pertev Bey’in demiryolunun Sivrihisar’dan geçmesi için gayret ve teşebbüsleri olmuş ise de lokomotiflerde o zamanlar odun yakıldığı ve mültezimlerce odun hazırlama işi kolay olacağından, Porsuk – Sakarya Vadisinin Alman Şirketince tercih sebebi ile bu mümkün olmamıştır.
Potoğlu Hacı Süleyman Efendi: Zamanında belediye mevzuatı titizlikle uygulanmış, has undan ekmek yaptırılmıştır.
Sarızade Ali Ağa: Zamanında Yenice mahalle cami yanındaki çeşme yaptırıldı. (1904-1906)
Kaymakam Mahmud Bey delaleti ile 1325H/1897M. de saat kulesi, 1311/1893’de çarşı meydanındaki şadırvan, 1317H. de hükümet meydanında yine bir şadırvan, 1310/1892’de Aziz Mahmud Hüdai Camii (Yeni Cami) yapılmıştır. Keza halen Ziraat Bankası binası ve bitişiğindeki Kemal Kilci’ye ait binanın bulunduğu yerde, iki mekteb (İbtida-i ve Rüştiye olmalı) ve keza ‘Tahta altı” yanındaki dükkanların yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Zikri geçen eserlerin kitabeleri Kaymakam Mahmud Bey zamanına denk gelmektedir. Keza Belediye Başkanı Potuoğlu Hacı Süleyman’ın başkanlık dönemine rastlamaktadır.
Talat Akay‘ın Belediye Başkanlığına vekalet döneminde: 1918’den sonra Belediye Eczanesi ve Salhane yapılmıştır.
Abidin Potoğlu (1924-1945) Belediye, ilçenin on bir mahallesinin en işlek kısımlarındaki yolları, Arnavut kaldırımlı hale getirmiştir. 1944 yılında miktar 7000 m2 Belediye çarşı meydanının, münasip yerlerini açmış maalesef bu meyanda tarihi ve mimari kıymeti olduğu Ulucami’deki minberinden anlaşılan “Kılıç Mescid Cami” yıktırılmıştır. 1935 senesinde (12) ve 1938 senesinde (10) dükkan inşa ettirilmiş keza sinema binası yaptırılmıştır. Çarşıda umumi hela yapımı da bu tarihe rastlar. Dispanser, Yenice mahalle mezarlık alanında ofis binaları, halen Lise avlusunda mevcut, önceleri Kızılbel ilkokulunun nakledildiği ve daha sonraları 1949 yılında açılan ortaokula tahsis edilen binalar yapıldı.
Abidin Potoğlu 1946’da Eskişehir Milletvekili seçildi. Demokrat Parti gurup başkanlığı da yaptığı bu dönemde, belediye hizmetleri için kaynak temininde büyük destekler sağladı. Ofis önünden garaja kadar açılmış yolun parke taşı kaplanmasında, oğlu Muzaffer Potoğlu’nun belediye başkanlığı döneminde büyük katkı sağladı.
Kamil Çamoğlu (1948-1949) zamanında yeni mezbaha yapılmış, belediye otobüsü alınmıştı.
Mehmed Evcimen (1949-1950) zamanında, 1949 yılında Kızılbel ilkokul binasında Sivrihisar Ortaokulu tedrisata açıldı.
Eskişehir yolunun, çarşıdan tenekeli mektebe (Yenice İlkokulu, kütüphane olan yer) kadar uzanan kısmın istimlak ve genişletilmesi Mustafa Çamoğlu (1950-1955) dönemine rastlar. Yine bu dönemde Halk Partisine ait TCZB ve Kemal Kilci’nin evinin bulunduğu yerdeki iki blok halindeki okul binası belediyeye mal edildi. Hükümet meydanından Ulucami’ye kadar uzanan mahaldeki dükkanlar “sulara merbut vakıflar” cümlesinden olarak evvelce belediyeye mal edilmişti.
Muzaffer Potuoğlu‘nun ilk Belediye Başkanlığı (1955-1960) döneminde, bu dükkanların arkasındaki sokak düzleştirilip oraya da cepheli dükkanlar yapıldı. 1960 İhtilâli sonrasında belediye yol seviyesini indirdiği ve han girişi yüksekte kaldığından Şevki Başayvaz’a tazminat ödemek için, belediyeye ait olup Kızılbel ilkokulu olarak kullanılan, mermer çift taraflı merdivenleri ve merdivenler arasında Yunanlıların götüremeyip bırakıp kaçtıkları tarihi taşlar bulunan iki binayı sattı. Satış sırasında Belediye Başkanlığına vekalet eden Kaymakam Rıfat Alkan’a verdiğim dilekçe üzerine, mermer merdivenler ve antik taşlar satıştan istisna edilmiş ve Tarihi Eserleri Koruma Derneği (kuruluşu 1958) olarak taşları, Hoşkadem yanındaki boşluğa koymuştuk. Bilahare Prof. Lambert bizden izin alıp bunların bazılarım Ballıhisar’da tesis edilen müzeye götürmüştü.
Muzaffer Potuoğlu, 1960 ihtilali öncesinde 1957 yılında Askerlik şubesinden, oto garajı önüne kadar uzanan tarihi mezarlığı kaldırıp, küçük sanayi sitesi ve garaj yapmıştı. Mezarlığın kaldırılması sırasında Tarihi Eserleri Koruma Derneğinin teşebbüsleri ve Avukat İhsan Biçerli’nin destekleri ile tarihi mahiyetteki taşlar Yunus Hoca Kümbeti avlusunda toplatılmıştı. Bu taşlar arasında Nasreddin Hocanın iki oğlunun mezar taşının olduğu sonradan anlaşıldı.
Oto garajının önündeki Seyyid Nureddin’in kabri, Kumluyol mezarlığına taşındı. Burası ve Alemşah Kümbetinin etrafı park haline getirildi. Muzaffer Potuoğlu’nun ikinci dönem Belediye Başkanlığında (1960-1963): Başkanlığını Hacı Mustafa Uça’nın yaptığı Yeşil Sahalar İhdası ve Ağaçlandırma Derneği’ne hapishane arkasındaki alan tahsis edildi. Sonra Muzaffer Potuoğlu’nun halasına ait, Seydi Hamamı ve cezaevi arasındaki bahçe, teberru denilecek bir bedelle alınıp, keza ağaçlandırmaya tahsis edildi. Bu derneğe halkımız ve Belediyece her türlü destek sağlandı. Belediyeden kadrolu bakıcı ve bir de bahçıvan görevlendirildi. Parklar, Akşehir’den getirilen ve kuşburnuna aşılanan güllerle bezendi. Sögütönü’nden su getirilmesi ve depolar inşaası ile su dağıtımı bu dönemde yapılmıştır. Modem İtfaiye teşkilatı ve kamyonla çöp toplama işi Muzaffer Potuoğlu döneminde başlar. Tarihi Tabakhane çeşmesi yıkılarak, belediye binası yapımına başlanmıştır. Salhaneden et taşımak için kamyonla çekilen bir romörk yaptırıldı. Romörkü arabacı Hafız Usta yaptı.
Yeri gelmişken şu anekdotu nakletmeden geçemeyeceğim. Abidin Potuoğlu, kendisi milletvekili ve DP grup başkanıdır. Oğlu Muzaffer Potuoğlu ise Sivrihisar Belediye Başkanı. Abidin Bey oğlunu belediyede ziyarete gelir. O sırada hazır bulunan arzuhalci Muhiddin Karaer, Abidin Bey’e hitaben ‘Abidin Ağa, oğlun Muzaffer Bey Belediye Başkanlığında senden daha başarılı” der. Buna cevaben Abidin Potuoğlu: “Bundan memnun olurum, hem benim babam mebus ve DP grup başkanı mı idi diye” cevap verir. Bazı tarihi eserlerin yok oluşundaki hataları bir tarafa bırakırsak, Potuoğluların Sivrihisarlıların minnet ve şükranlarına değer hizmetleri olmuştur.
İrfan Gider, küçük sanayi çarşısı gelişmesinde yararlı olmuştur. Tabakhane çeşmesini yeni yerinde yaptırmış ve savak suları İçin bir depo yaparak biriken sularla garaj karşısına bir çeşme yapmıştı. Onun zamanında, kitabın yazarının gayretleri ile Çardak Hamamı Kaplıcası, Özel idareden, Sivrihisar Belediyesi’ne alınmış ve kaplıca tesisleri için İller Bankasından kredi tahsisi yaptırılmıştı. Bu kredi ileri de elektrik faslında kullanılarak, Sivrihisar’ın enterkonnekte sisteme geçişinde en az beş yıl kazanılmıştır.
Muzaffer Atasoy zamanına kadar, dizel motorlarla elektrik temin edilir, lambalar gece saat 12:00’de sönerdi. Hidroelektrik geldikten sonra 24 saat elektriğe kavuşulmuştu. Muzaffer Atasoy zamanında yaptırılan, yeni şehir imar planı ile Yunus Emre mahallesi, Hızırbey mahallesi. Memur evleri, Şoför evleri ve Kayadibi evleri gibi yeni yerleşim alanları doğmuştur.
Tevfik Karakaya memur ve öğretmen evleri yapımında öncülük etmiş, vakıflara destek olmuştur.
İbrahim Demirkol kültürel faaliyetlere önem vermiş destek sağlamıştır. Elcikten su getirtmiş, kilit parke, tretuar tası gibi gereçlerin yapımı için araç almış, Hamamkarahisar tesislerinde belediyenin hak sahibi olmasını sağlamıştır. Sivrihisar İslami İlimler Vakfı ve Sivrihisar Eğitim Vakfı faaliyetlerinde destek olmuş, imar faaliyetleri yanında Sivrihisar Anadolu Lisesi ve Yüksek okul açılışında müspet rol oynamıştır.
Yaşar Yurtdaş’ın 2004-2009 Sivrihisar Belediye Başkanlığı döneminde yaptığı çalışmaları dört ana başlıkta toplayabiliriz:
1- İmar çalışmaları, temizlik işleri, araç, tesis ve arazi alımları
2- Sivrihisar’ın tarihi, kültürel ve doğal değerlerinin tanıtımı ve turizme yönelik çalışmalar
3- Sivrihisar Organize Sanayi Bölgesi çalışmaları
4- Eğitim, istihdam ve sosyal hizmet alanlarında; yatırım ve hizmetleri teşvik ve destekleme çalışmaları. Detaylar >
Fikret Aslan da şehrin su probleminin çözümü, organize sanayi sitesi tesisi ve şehir sokaklarının kaldırım ve asfalt yapımı, Nasreddin Hoca Park ve Dörtyol tesisleri yapımı gibi faaliyetlerde bulunmaktadır. Görevi devam ettiğinden değerlendirme için vakit etkendir.
Ancak belediyeler tek basına belediye başkanı demek değildir. Belediye başkanlarının başarısı kendisine her bakımdan yardımcı olma durumunda olan memur kadrosuna!, teknik personeline, belediye meclisi ve belediye encümen üyelerine hatta halkın katkılarına bağlıdır.
On yıla yakın Sivrihisar Belediye avukatlığı ve hukuk müşavirliği yapan, serbest avukatlığı yanında Belediye meclisi ve encümenin doğal üyesi durumunda olan bu eserin yazarı; personelle ve değişik parti mensupları ile Belediye Başkanı arasında çıkan pek çok uyuşmazlıklarda aracı rolü oynamak zorunda kalmıştır.
Belediyelerde gerçek başarı; parti, meşrep taassubu ötesinde, halkın temsilcisi, adil, hizmetten yana tavır, karşılıklı sevgi saygı sahibi olmakla, maddi manevi şahsi menfaatin önüne kamu menfaatini geçirmekle mümkündür. Halkı ve beldeyi Allah için sevmek, makam ve mevkiyi hizmet için bir fırsat telakki etmek her zorluğun çözüm yoludur.
* * *
Bütün Yönleriyle Sivrihisar – Orhan Keskin
Yorum Yaz