ESKİŞEHİR’DE YUNUS EMRE ADINA NE YAPIL(AMA)DI?
Türk dili, edebiyatı ve kültürünün en değerli şahsiyeti olan Yunus Emre. Türkiye için önemli olduğu kadar Eskişehir için de birinci dereceden önemlidir. Bu cümleden olmak üzere Eskişehir’de Yunus Emre adına sayısız etkinlik yapıldığını ve bundan sonra da yapılacağını biliyoruz.
Dünden bugüne Eskişehir’de Yunus Emre adına neler yapıldı? Bunlardan birkaçını kısaca hatırlayalım. Yunus Emre’nin kabri ziyarete açıldı (Yunus Emre’nin kabri 1974 yılında Kültür Bakanlığı tarafından ziyarete açılmış ve zamanla yapılan ilavelerle külliyeye dönüştürülmüştür.)
Sarıköy beldesine Yunus Emre adı verildi, Yunus Emre’nin adı birçok yere verildi (Yunus Emre Kampüsü. Yunus Emre Kültür Merkezi, Yunus Emre Vergi Dairesi, Yunus Emre Devlet Hastanesi, Yunus Emre Halk Çarşısı, Yunus Emre Endüstri Meslek Lisesi vb.)
Vakıf ve dernekler kuruldu (Yunus Emre Kültür Sanat ve Turizm vakfı), Yunus Emre’yi Tanıtma Derneği, Yunus Emre Tasavvuf Musikisi Derneği vb.) Yunus Emre Araştırma Merkezi kuruldu (Eskişehir Osmangazi üniversitesi tarafından Yunus Emre Araştırma Merkezi (YUMER) kuruldu.)
Projeler yapıldı (Eskişehir Odunpazarı Belediyesi tarafından yapılan Yunus Emre Tanıtma Projesi oldukça başarılı ve kapsamlı bir çalışmadır; Yunus Emre Büyük Ödülü, Yunus Emre Şiirleri T.H.M. Beste Yarışması, Yunus Emre Divanı, Yunus Emre Biyografisi, Yunus Emre Şiirleri CD’si, Yunus Emre İnteraktif Web Sitesi, Kentsel Uygulamalar.)
Konserler verildi (Yunus Emre’nin ilahileri birçok musiki heyeti tarafından icra edildi.) Anma haftaları yapıldı (Eskişehir Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından yıllardır Mayıs ayının İlk haftası İçinde Yunus Emre Kültür ve Sanat Haftası düzenleniyor.)
Uluslar arası seminerler/sempozyumlar yapıldı (Yunus Emre Kültür Sanat ve Turizm Vakfınca yapılan Uluslararası Türk Halk Edebiyatı Seminerleri, üniversiteler, belediyeler ve çeşitli kuruluşlarca yapılan panel, konferans vb. etkinlikler.)
Yayınlar yapıldı (Başta Yunus Emre Küttür Sanat ve Turizm vakfınca yapılan Uluslararası Türk Halk Edebiyatı Seminerlerinin kitap olarak yayınlanması, Eskişehir Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğünce yapılan çeşitli yayınlar, bunlardan başka yine birçok tüzel ve özel kişilerce yapılan sayısız kitap, dergi, broşür vb. yayınları.) Yarışmalar yapıldı (Tüzel ve özel kişilerce yapılan sayısız şiir, kompozisyon, makale, beste, resim vb. yarışmaları.)
Bütün bu etkinliklerde maddî ve manevî emeği geçen herkese minnettarız. Eskişehir’de Yunus Emre adına yapılanlar bunlarla sınırlı kalmayacak ve kim bilir daha neler yapılacak.
İşte bu noktada Eskişehir’de Yunus Emre adına bugüne kadar yapılamamış ama bugünden sonra yapılması gerekli önemli bir işe parmak basmak istiyorum. Yunus Emre’nin bilimsel yönden araştırması ve yapılacak bütün etkinliklerde kullanılmak üzere bilimsel alt yapının sağlanması adına Yunus Emre Araştırma Enstitüsü kurulmalıdır. Bu kuruluş zaman geçirilmeden gerçekleştirilmelidir.
Şimdi kurulması önemsediğim ve önerdiğim Yunus Emre Araştırma Enstitüsü’nün yapısı ve işlevleri hakkında kısaca bilgi vermek istiyorum.
İlimizdeki bir üniversiteye (YUMER dolayısıyla ESOGÜ bu iş için en uygunudur) bağlı olarak kurulacak olan Yunus Emre Araştırma Enstitüsü, rektörlüğe bağlı diğer enstitülere (sosyal, fen ve sağlık bilimleri) benzer bir yapıya sahip olmalıdır. Enstitü müdürü, müdür yardımcısı ve sekreteri kadrolu olmalıdır. Kuruluş tamamlana kadar görevlendirme yolu seçilse bile asıl olan burada kadrolu elemanları istihdam etmektir.
Yunus Emre Enstitüsü’nün kuruluş amacı; Yunus Emre’nin öğretisini, yaşadığı devri, eserlerini, edebi kişiliğini, çağdaşlarını ve etkilerini araştırmak, bundan başka Yunus Emre’yi yetiştiren Eskişehir ve yöresinin edebiyat, dil, tasavvuf, tarih, coğrafya, folklor, sanat ve çeşitli kültürel yapılan üzerinde araştırma ve incelemeler yapmak. Söz konusu alanlarda lisansüstü eğitim-öğretim vermek, yüksek lisans ve doktora yaptırmak, araştırmacı kadrosunu geliştirmek ve öğretim elemanı yetiştirmek, olmalıdır.
Yunus Emre Araştırma Enstitüsünde başlangıçta öğretim tek ana- bilim dalında başlayabilir. Bu anabilim dalındaki dersler; Yunus Emre Divanı Üzerine İncelemeler, Eski Anadolu Türkçesi (13-1S. yüzyıl Türkçesi), Beylikler Dönemi Tarihi, Türk Halk Edebiyatı, Halk Bilimi, Eskişehir ve Yöresinin Kültürel Yapısı vb. olabilir.
Bu dersler. Enstitü bünyesindeki kadrolu öğretim üyeleri tarafından verilmelidir. Enstitü ‘ye alınacak araştırma görevlileri, yüksek lisans ve doktora programlarına devam ederek akademik kariyerlerini sürdürmelidir.
Yunus Emre Araştırma Enstitüsü’nün yapacağı başlıca işler
1. Projeler üretmek,
2. Yüksek lisans ve doktora eğitimi vermek,
3. Başta Yunus Emre ile ilgili yayınlar olmak üzere Enstitünün kuruluş amacına uygun bir kütüphane oluşturmak,
4. İşlevsel bir ağ (web) sayfası oluşturmak,
5. Yunus Emre konusunda bilimsel danışmanlık hizmeti vermek,
6. Eskişehir ve yöresi kültürü üzerine soyut ve somut birikim oluşturmak.
Yunus Emre Enstitüsü’nün yapacağı akademik ve sosyal etkinlikleri de şöyle örneklendirebiliriz.
Akademik etkinlikler
1. Panel, konferans ve sempozyumlar düzenlemek,
2. Seminerler düzenlemek,
3. Süreli bilimsel dersi çıkarmak,
4. Bilimsel kitaplar yayınlamak.
5. Yüksek lisans ve doktora tezlerini yayınlamak,
6. Kütüphanecilik hizmeti vermek.
7. Sempozyum bildirilerini basmak.
Sosyal etkinlikler
1. Yunus Emre külliyesine geziler düzenlemek.
2. Yunus Emre konserleri verdirmek.
3. Yunus Emre’nin şiirlerini dinletmek,
4. Yunus Emre Divanı’ndan dersler yapmak,
5. Çeşitli kurslar düzenlemek (Hat, ebru. Osmanlıca vb.)
6. Eskişehir ve yöresi kültürü üzerine çeşitli sergiler açmak.
Yukarıda izah etmeye çalıştığım Yunus Emre Araştırma Enstitüsü, Eskişehir için ütopik bir proje değildir. Eskişehir’de bunu gerçekleştirecek bilimsel ve kültürel alt yapı vardır.
***
Prof. Dr. Erdoğan BOZ – ESOGÜ öğretim Üyesi
Yorum Yaz