Tarihin En Uzun Şiiri Ayasofya

TARİHİN EN UZUN ŞİİRİ AYASOFYA – Sedat Bornovalı – İstanbul, Şubat 2020

– Neden bir Ayasofya kitabı yazma ihtiyacı hissettiniz?

Bunca yıldır gelip gittiğim, hayran olduğum, çok sevdiğim bir anlamda çalışma alanımda olan bir eser Ayasofya. Paylaşmayı çok sevdiğim bir yapıt. Sohbetini hep yaptığım, bir çok kişiyi gezdirdiğim, bir çok kişininde niye yazmıyorsun sorusunu sorduğu bir yapıt. Bilmem cevaplarından sonra, niye yazmıyorsun sorusuna olumlu yada olumsuz somut bir yanıt veremiyorsam galiba yazmıyor olmamda bir hata var bari yazayım dedim.

– Bugüne kadar Ayasofya efsanelerin gölgesinde kalmış gibi, siz onu anlatırken nasıl bir yol izlediniz?

– Ayasofya hakkında çok efsane var, çok abartı var ya da öyle zannediliyor. Benim gelip geçerken gördüklerim ise bugüne kadar Ayasofya’nın yeterince abartılmamış olmasıydı. Ne yazarlarsa yazsınlar o efsaneler aslında Ayasofya’nın gölgesinde kalıyor.

– 1500 yıllık bir Ayasofya var, sizce bu eser nasıl hala güzelliğini ve ihtişamını koruyabiliyor?

– Ayasofya, dönemi için çok olağan üstü bir çaba belki de bir çılgınlık eseri ve becerilebilmiş, başarılabilmiş. Öyle bir çılgınlık eserinin olduktan sonra zaten en az 1500 yıl konuşulması çok olağan. Yapılmaması gereken bir esermiş tabi. O kadar zahmet, o kadar masraf, o kadar uğraşı. Yerinde ve zamanında olmayan bir eser gibi. Bizim şansımız yaver gitmiş. Güzel bir hata yapmışlar, zaten bir daha tekrar edilmemiş kimse denememiş.

***

Kitaplarda bazen “son söz” diye bir bölüm oluyor. Ancak Ayasofya hakkında son sözün söylenmesine olanak yok. Her yapı insan elinden çıkma ve düşünmesi üzücü olsa da hiçbir yapı ölümsüz değil. Söylenecek bir son söz varsa da bunu bir insanın söylemesine hiç olanak yok. Yine de başlarken “tarihin en uzun şiiri” demiştik. Öyle kalmasını da ümit ediyor, öyle olacağını hissediyoruz. O yüzden de bölümün adı da “çıkarken” olsun.

ÇIKARKEN

Ayasofya’dan çıkarken bir daha gelmeyeceğini düşünen kimseye rastlamak pek olağan dışı. Çıkarken artık ilk baş dönmesi geçmiş oluyor, genelde daha fazla zaman, daha fazla bilgi, daha fazla hazırlıkla (bazen de daha güzel havada) tekrar gelmenin hesabı zihni kurcalıyor.

***

YORUM: Ayasofya’ya dair okuduğunuz diğer kitaplardan farklı olarak bu eserde Ayasofya’nın tarihi ve mimarı geçmişi anlatılmakta. Ayasofya’nın gizemlerini, her devlet ve millet açısından önemini akıcı bir üslupla bizlere anlatıyor. Alıntıdır.