-MEDRESELER: İslami ilimlerin yanında, Fen bilimleri ve tabii bilimlerin okutulduğu (Şimdiki yüksek Okul vb.) yerlerdir. Sivrihisar merkezinde toplam (18) adet Medresenin var olduğudur. Zaviyeler sonradan Medreseler olarak. Medreseler de daha sonra Mektep (Okul) olarak dönüştürülmüştür. Medreselerin olduğu dönemlerde de yine Sıbyan (Çocuk) Mektepleri de bulunmakta idi. Müderris : Cami ve Medreselerde ders okutan hoca dır. Aynı zamanda Medresenin veya Vakfın başkanı ve idarecisidir.
CAFER-İ TAYYAR MEDRESESİ: Çubukçu Sofu Hoca burada Müderrislik yapmıştır. Mezarı İslami İlimler Vakfı içersindeki bina içersindedir.
GECEK MEDRESESİ: İlk Medreselerden olup. H.570/1173Banisi (Yapan) Umur Beydir. Gecek Köyündedir.
SELÇUKİYE MEDRESESİ: İlçe içersinde en ünlü olanı Medreselerden olup. Kurşunlu Camii yanında olduğu bilinmektedir.
SOGA BEY (TAŞ) MEDRESESİ: Banisi (Yapan) Umur Bey ‘dir. Müderrisi Hacı Sait Zade Ali Efendidir. Yeri Manifaturacıların arkasındaki Hal Binasının olduğu yerde olduğudur. Sonradan yerine Seyyid Nureddin Medresesinin yapıldığıdır.
SEYYİD NUREDDİN MEDRESESİ: H.700/M.1300 Yeri Manifaturacıların arkasındaki Hal Binasının olduğu yerde olduğudur. Öncesinde yerine Soğa Bey (Taş) Medresesi olduğudur.
EMİNEDDİN MİKAİL MEDRESESİ: İlhanlılar devrinde 1274 Banisi (Yapan) Ulu Camii inşa ettiren Emineddin Mikail’dir. Ulu Camiinin Batı kısmında eski Müftülük binasının yeri olduğudur.
ALEMŞAH MEDRESESİ: 1328 Banisi (Yapan) Melikşah Bey dir. Müderrisliğini Sivrihisar Kadısı olan Celal Bey (Celaleddin Emin Arif), (İstanbulun ilk Kadısı Nasreddin Hocanın Torunu Hızırbey’in Babasıdır.)
HIZIRBEY MEDRESESİ: Müderrisi Hacı Hilmi Efendidir. Yeri İrfaniye Medresesinin olduğu yer olarak belirtilmektedir.
KUDBİDDİN MEDRESESİ: Banisi (Yapan) Kudbiddin Dede tarafından yaptırıldığı. Bugünkü Bodur Camiinin Güney kısmında olduğudur.
İRFANİYE MEDRESESİ: Banisi (Yapan) Şeyh Osman Afif Efendi’dir. Aynı zaman da Müderrisliğini de yapmıştır. Sonra Oğlu Şeyh Ahmet Şemşeddin Efendi Müderrisliğini yapmıştır.
ZİYAEDDİN MEDRESESİ: Banisi (Yapan) Hacı Mahmud Efendidir. Dağıstanlı Seyh Ahmet Hüsamettin Efendi ile Gevrekçi Zade Süleyman Efendi Müderrisliğini yapmıştır. Seydi Hamamı Karşısında eski Karakol Binası daha sonradan sağlık ocağı olarak kullanılan yerdir.
KARACALAR MEDRESESİ: Banisi (Yapan) Hacı Osman Ağa tarafından yaptırıldığı. Müftü Mehmet Ali Efendi ise Müderrisliğini yapmıştır. Aynı zaman da Şairdir.
AZİZİYE MEDRESESİ: Banisi (yapan ) Hacı Ahmet Ağadır. Müderrisi Mustafa Efendidir.
ŞERAFEDDİN MEDRESESİ: Banisi (Yapan) Hacı Hüseyin Efendidir. Hafız Halil Efendi Müderrisliğini yapmıştır.
HATUNCUK MEDRESESİ: Banisi (Yapan) Nebi Ağa dır. Müderrisi Osman Efendidir.
HAZİNEDAR MEDRESESİ: Banisi (Yapan) Yazıcı İbrahim Ağadır. Müderrisi Müftü Hopuş Zade Müftü Mustafa Efendidir.
HOŞKADEM MEDRESESİ: Banisi (Yapan) Yazıcı İbrahim Ağadır. Müderrisi Başçavuş Zade Ahmet Muhtar Efendi yapmıştır.
CAMİ-İ KEBİR MEDRESESİ: Banisi (Yapan) Hacı Kucur’dur. Müderrisliğini Evliya Zade Salim Efendi yapmıştır.
ZİYAİYYE MEDRESESİ: Banisi (Yapan) İbrahim Ağa’dır. Müderrisliğini Ahmet Efendi ile Mehmet Ali Niyazi Efendi yapmışlardır.
ESKİ BİLİNEN MEKTEBLER (OKULLAR)
-Tekke ve Zaviyeler Hk. Kanun dan sonra “Medreseler” Mektep olarak dönüştürülmüştür.
RÜŞTİYE MEKTEBİ: [H.1292/M.1875] Hoşkadem Camii yanındaki Medresenin yerine yapıldığıdır. Müderrisi Kıyık Hoca Ali Efendi ile Ümidli zade Osman Efendide muallimlik yapmıştır. [H.1330] senesinde bu okullar kapatılmıştır.
İBTİDA-İ MEKTEBİ:
TENEKELİ MEKTEB: 1959 yılında “Sanat Okulu” olarak eski İlçe Kütüphanesinin yanında (Tesviye ve Marangoz) Bölümü ile eğitim veriliyordu. 1967 yılında taşınarak şimdiki Endüstri Meslek Lisesi binasında eğitim faaliyetine devam etmektedir. Tenekeli Mektep ise 1968 yılında bir süre Kız Sanat Ortaokulu olarak eğitimine devam etti.
BURHAN-I TERRAKİ: İlkokul [1893-1904] yıllarında açılmıştır.
ASAR-I FEYZ: İlkokul [1893-1904] yıllarında açılmıştır.
HIZIRBEY: İlkokul [1893-1904] yıllarında açılmıştır.
SİVRİHİSAR ORTAOKULU: 1948 Yılında açılmıştır. İlk Müdürü Avukat Hilmi Çıngır’dır
KIZILBEL İLKOKULU: [1938-1940] Yenice Mahalledeki şimdiki Yavuz Gülerce Sağlık Meslek Lisesinin olduğu bina idi.
ATATÜRK İLKOKULU: [1940-1959] İlk yeri şimdiki Ziraat Bankasının olduğu yerde olduğudur. Daha sonra 1959 yılında şimdiki yerine eğitim faaliyetini yürütmüştür.
CUMHURİYET İLKOKULU: [1935-1937] Yılında şimdiki Halk Bankasının olduğu yerde Kız Mektebi olarak kurulmuştur. 1963 yılında şimdiki binasına geçmiştir. 1964 yılında Akşam Kız Sanat Okulu açılmıştır.
* * *
Derleyen: Niyazi Koca
Kaynaklar:
Ahmet Atmaca “Sivrihisar’da Yetişen Ünlüler Kitabı”
Tahsin Özalp “Sivrihisar Tarihi Kitabı”
Orhan Keskin “Bütün Yönleriyle Sivrihisar Kitabı”
Yorum Yaz