SİVRİHİSAR YÖRESEL KELİMELER VE DEYİMLER SÖZLÜĞÜ
SİVRİHİSAR çok eski bir yerleşim yeri olan ve günümüze kadar birçok kültüre ev sahipliği yapan geleneksel kültürün yoğun olarak yaşandığı bir ilçedir. Tarihte kültürlerin buluşup kaynaştığı ve üretildiği bir yerdir.
SİVRİHİSAR medeniyetin beşiği ve buluşma yeri olarak birçok uygarlıklara ev sahipliği yapmasının üzerinden yüz yıllar geçti. O dönemlerden kalma tarihi, kültürel birikimleri var.
Eskişehir merkeze uzaklığı sebebiyle geçmişte kendi kültürünü (yemek, giyim kuşam, konuşma, takı vs.) oluşturmuş buna göre gelenek göreneklerini şekillendirmiştir.
Bu yüzden Sivrihisar kültürü evrensel kültüre çok önemli katkılar yapabilecek zengin bir kültürdür. Bu kültürü korumanın bizlere yüklenen bir görev olduğunu düşünüyorum.
Kendine has konuşma üslûbumuz, konuşma dilinde kullandığımız zengin kelimeler tarihimizin ve kültürümüzün kökleri derinde bir çınar olduğunun göstergesidir.
Kültür, yazılarak yaşatılır, yazılmayan kültür zaman içinde unutularak yok olmaya mahkûmdur. Gelecek kuşaklara bu kültür köprüsünün kurulması yazılı ve kalıcı eserler meydana getirilmesi zorunluluk olmuştur. Bu düşünceden yola çıkarak unutulmaya yüz tutmuş Sivrihisar yöresi ağızı olan kullandığımız kelime ve deyimleri derleyip yazılı ve kalıcı eser bırakmak istedim.
Hatırlayamadığım ve bilmediğim kelimeler de vardır. Anlamlarını yanlış ifade ettiklerim de olabilir. Hoşgörü penceresinden bakarak kültürümüzü canlı tutmaya çalıştım. Amacım; Bu eser ve eserlerle doğduğum topraklara olan “vefa ve helalleşmeyi” manevi olarak yaşayabilmektir.
Bu kitabımda Sivrihisar’ın kültür zenginlikleri içinde düşünülmesi gereken, çoğu unutulup gitmiş veya etkilerini yitirmiş konuşman dilimizi, kelimelerimizi, deyimlerimizi unutturmamak için hafızalarınızda canlı tutmaya çalıştım. Amacım; Sivrihisar’da kullanılan dili, kayıt altına almak unutulup gitmesine engel olmaktır.
Bizi biz yapan bu değerleri unutmamak, unutturmamak, sohbetimizin, konuşmalarımızın bir parçası olan dilimizi gelecek nesillere aktarmak kültürel bir görevdir.
Bu eser, yöresel olduğundan, o bölgenin sosyo-kültürel hayatı, geçmişten gelen kültürel değerleri, yaşam biçimi, gelenek ve görenekleri gibi birçok kültür unsuru hakkında da bilgiler verebilir. Bu özelliği ile diğer sözlüklerden ayrılabilir.
Yöresel Sözlükte önemli olan, seçilen kelimelerin ve deyimlerin o bölge insanları tarafından gündelik hayatta kullanılıyor olması veya geçmişte kullanılmış olmasıdır.
Yöresel Sözlük çalışmamda temel düşünce; yöremizde kullanılan kelime ve deyimlerin anlamlarıyla birlikte bulunup bir arşiv çalışması haline getirilmesidir.
Yöremizde çok kullanılan ve artık unutulmaya yüz tutmuş belki de hiç kullanılmayan, kelimelerin de bu sözlüğe eklenmesi ve gelecek nesillere aktarılabilmesi temel hedeflerim arasında yer almaktadır.
Bu çalışmamda SİVRİHİSAR’da kullanılan yöresel kelime ve deyimleri, bir sözlük halinde ortaya koymaya çalıştım. “SİVRİHİSAR Yöresel Kelimeler ve deyimler Sözlüğü” yıllar süren bir araştırma ve çalışmanın ürünüdür.
Her şeyiyle bizim insanımız kokan, toprak kokan, sadelik kokan, samimiyet kokan Sivrihisar şivesi, bizim gerçeğimiz, bize özgü konuşma şeklimizdir. Şivemizdeki kelime ve deyimlerle hatta bize özgü zenginliğimizi yeni nesile, gelecek kuşaklarımıza aktarmaya devam edeceğim.
Binlerce yıllık geçmişiyle, pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış, İnsanlık tarihinin kavşak noktasındaki SİVRİHİSAR’m tüm tarihi, doğal ve kültürel zenginliklerini ortaya çıkarma konusunda, herkesin üzerine düşen görevleri olduğu ve yerine getireceği umudu daima muhafaza ediyorum. Sivrihisar’a özgü olan, unutulmaya yüz tutan kültür öğelerimizden biri olan kelime ve deyimlerimizi, çocuklarımıza sağlıklı bir şekilde aktarabilmenin mutluluğunu şimdiden hissediyorum.
“DİL GÖNLÜ YÜZDÜREN GEMİDİR”.
“SİVRİHİSAR sevdasını yüreğinde yaşayan ve yaşatan, ismi geçtiğinde gözleri parlayan duyduğunda kalbinin ritmi değişen ve gelecek nesillere bu sevdadan güzel miras bırakabilme mücadelesinde olan SİVRİHİSAR SEVDALISI tüm güzel insanlar” hepinizi saygıyla selamlarım. SAYGILARIMLA, Necmi GÜNAY – 2014
SÖZLÜK İÇİN TIKLAYIN >
Yorum Yaz