31- İLÖREN KÖY & MAHALLESİ
Eskişehir ili Sivrihisar ilçesine bağlıdır.
Tarihçe: Köyün tarihi hakkında geniş anlamda bir bilgi bulunmamakla birlikte, köyün ilk adı bazı kaynaklara göre İlikviran’dır; fakat köy halkından edinilen bilgiler doğrultusunda köyün adının İlkviran olduğu da bilinmektedir. Köyün kuruluş yeri, şu an kurulu olduğu yerden farklıdır. Köy ilk olarak, köy halkı tarafından Başpınar olarak bilinen yerin yakınında bulunan Aşağı Bağ yeri civarında kurulmuştur. M.Ö. Kral Midas (M.Ö.738–696) zamanında (Frigyalılar zamanında), Ören isminde bir şehir olarak kurulmuştur. Ören isminde kurulan şehir, terk ediliş sebebinin ne olduğu bilinmemekle birlikte sonradan ilk kurulduğu yerden farklı bir yere taşınmıştır. Daha sonra ise İlkviran olarak bilinen ismiyle, Başpınar civarında bir köy olarak kurulmuştur. Sonradan köyün şu an ki yeri seçilmiş ve buraya taşınmıştır. Köy İlören ismini ise Selçuklular döneminde almıştır. Selçuklular döneminde şehirlere il unvanı verildiği için köyün adı İlören olarak değiştirilmiştir.
Köy, Cumhuriyet döneminde, köy olarak çok göç almıştır. Köy halkından alınan bilgiler doğrultusunda, Türkiye’deki ilk kadın muhtarın (resmi kayıtlar dışında) burada olduğu söylenmektedir. 1800’lü yılların sonunda, Halep Ayaklanması (1895) sırasında yaşanan olaylar nedeniyle çok fazla kişi hayatını kaybetmiştir. O dönemde Suriyeli olan bir kadın hemşire, öldürülmemesi için askerden dönen bir köy sakini (Rıza Öztekin) tarafından kaçırılmış, köye yerleştirilmiş ve daha sonra köye muhtar olarak seçilmiştir.
Bir çok harabeler vardır. Hacı bektaşın arkadaşlarından Ibrıkçı Sarı İsmail bu köyden olduğu söylenir Halk şairlerinden Ali efendinin köyüdür.
Kültür: Yemek olarak; tarhana çorbası, bamya çorbası, pirinç pilavı, kelem dolması, yaprak sarması önde gelir. ayrıca arabaşı
Coğrafya: İlören Köyü, Eskişehir’e yaklaşık 142 km mesafededir.(Rakım: 715 m) Eskişehir ve Ankara arasında bulunan köy tam bir sınır konumunda olup, Ankara’ya uzaklığı ise yaklaşık olarak 112 km’dir. Mesafeler göz önünde bulundurulduğunda köy Ankara’ya daha yakındır; fakat Eskişehir il sınırları içerisine girmektedir. Köyün Eskişehir-Ankara karayoluna uzaklığı ise 12 km’dir. Sivrihisar ilçesine 42 km mesafede bulunan köy, Polatlı’ya ise yaklaşık 43 km mesafededir. Kuzeydoğusunda Sazlar, kuzeybatısında Biçer, güneyinde Ortaklar ve Demirci köyleri bulunmaktadır. Köye en yakın dağlar ise Sivrihisar Dağları olup, köyün yaklaşık 40 km güneybatısında bulunmaktadır. Köy, yerel adlarla isimlendirilmiş bazı tepelerle çevrilmiştir. Başlıca tepelerin isimleri ise Keçi Tepesi, İsli Kaya, Çoban Tepesidir. Köy bir ovada kurulmuş olup, Porsuk Çayı’na 2 km(yaklaşık) uzaklıktadır.
İklim: Köy, yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlı geçen karasal iklim özelliklerine sahiptir; fakat son yıllarda bu özelliği büyük ölçüde değişmiştir. Küresel ısınmayla birlikte değişen iklim koşulları ve bölgenin çevresine göre alçakta kalması, aynı zamanda bölgede bulunan az sayıdaki ağaçlık alanların neredeyse tamamen yok edilmesi gibi nedenlerle yağış miktarında düşüşler yaşanmıştır. Özellikle kış aylarında yaşanan kar yağışları büyük ölçüde etkisini kaybetmiştir. Önceki yıllarda 30–90 gün arası yerde kalan kar, günümüzde ise neredeyse yağmamaktadır. Kar yağışının yaşandığı zamanlarda ise, karın yerde kalma süresi çoğu zaman 30 günü geçmemektedir. Yine iklimin özelliğine bağlı olarak gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkları fazla olmaktadır. Bu özelliklere bakılarak, bölgede kış aylarında don olaylarının yaşandığı görülmektedir. Bölgeye en fazla yağış ise genellikle kış ve ilkbahar aylarında düşmektedir. Bölge, yaz aylarında ise neredeyse hiç yağış almamaktadır. İlören Köyü’ne en yakın meteoroloji gözlem evi Sivrihisar ilçesinde bulunmaktadır. Yağış değerleri Sivrihisar ilçesinin yağış değerlerine yakındır.
Bitki Örtüsü: Bölgede, karasal iklimin doğal bitki örtüsü olan bozkırlar boy göstermektedir. İlkbahar yağışlarına bağlı olarak yeşeren ve büyüyen, yaz aylarında ise sıcaklıktan dolayı sararan bozkırlar bulunmaktadır. Köyde karasal iklim özelliğine bağlı olarak doğada, kendiliğinden yetişen bazı bitki türleri bulunmaktadır. Bunlar başlıca; dede sakalı, tere otu, ısırgan otu madımak(kuzukulağı), kenger, pazı ve patatese benzeyen, kış aylarında yağışının fazla olduğu dönemlerin ardından, ilkbahar aylarında yine doğada kendiliğinden yetişen dolaman gibi yenilenebilir bitkiler ve sarmaşık, deve dikeni, sığırkuyruğu gibi yenilemeyen bitkilerdir. Köyde, su kenarlarında yetişen söğüt ağacı, yöredeki ismiyle bilinen ve köyün kuruluş yerinde ve ilk kuruluş yerinin yakınında bulunan kral ağacı, az suya ihtiyaç duyan kavak ağacı, yine suya ihtiyacı olan; fakat kurumaya yüz tutmuş vişne, badem, elma, dut, armut, ceviz ve iğde ağaçları bulunmaktadır.
Nüfus: İlören Köyü’nün yıllara göre nüfus dağılımına bakıldığında, nüfusunda çok fazla değişmeler görülmemiştir. Bazı yıllarda nüfus artışı görülürken, günümüzde eskiye oranla düşüşlerin olduğu görülmektedir. Bunun en büyük sebebi ise, bilgi seviyesi artan köyde, kente göçlerin (özellikle genç nüfusun) artmasıdır. Fakat ülkemizde yaşanan ekonomik sorunlar nedeniyle, dışarıya çalışmak amacıyla giden çoğu kişi köye geri dönmek zorunda kalmıştır. 1997 yılında köyün nüfusu 445 iken, 2000 yılında nüfus 478’e yükselmiştir. 2007 yılında yapılan nüfus sayımına göre nüfustaki azalma göze çarpmaktadır. 2007 yılında köyün nüfusu 410’a gerilemiştir. 2009 yılı itibariyle, İlören Köyü nüfusu 427 olmuştur.
Yıllara göre köy nüfus verileri
2009 427
2007 410
2000 478
1997 445
Ekonomi: Köyün geçim kaynağını tarımsal faaliyetler oluşturur. Önceki yıllarda hayvancılık da tarımsal faaliyetlerin yanında geçim kaynağı olarak önem taşımaktaydı; fakat son yıllarda tarımcılık dışında faaliyet neredeyse yapılmamaktadır. Sakarya Nehri’nin bir kolu olan Porsuk Çayı ve Porsuk Çayı’nın kollarının köy arazisinin sınırları içerisinden geçmesi bunun en önemli nedenlerinden biridir. Porsuk Çayı’nda son yıllarda yaz döneminde yaşanan kesilmeler tarımsal alanları büyük oranda etkilemiş ve İlören Köyü de dâhil, çoğu köyün ürünleri yaz aylarında zarar görmeye başlamıştır. Bölgede Porsuk Çayı ve kollarının yanı sıra, tarım alanlarının sulanmasında yeraltı suyu az da olsa önem teşkil etmektedir. Öyle ki, Porsuk Çayında yaşanan kesintilerin olduğu zamanlarda çok az da olsa, bazı alanların kullanılmasını sağlamaktadır; fakat Porsuk Çayı’nda yaşanan kesintiler, dolayısıyla yeraltı suyunun da azalmasına neden olmaktadır.
Yıllara göre seçilen muhtarlar:
2014- Muhittin Özbay
2009 – Aykut Öztekin
2004 – Muhittin Özbay
1999 – Hidayet Yılmaz
1994 – Hikmet Çevik
1989 – Hakkı Turan
1984 – Hikmet Çevik
Altyapı: Köyde bir ilköğretim okulu bulunmakta olup çevre köylerden öğrenciler okula gelmektedir. Köyün içme suyu şebekesi vardır. Kanalizasyon şebekesi yapılacağı söylenmektedir. Sağlık ocağı bulunmaktadır fakat ayda 2 kez sağlık görevlisi gelmektedir. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon ve internet bulunmaktadır.
Köyde içme suyu sorunu olmamakla birlikte; içme suyunun oldukça kireçli olması bir dezavantajdır. Köyün tarımı teknolojiyi yakından takip etmekte ve uygulamaktadır. köyümüze her cumartesi, pazar kurulmakta, haftada 2 gün sebzeci gelmektedir. seyyar bakkalı bulunmaktadır. Akaryakıt istasyonu da vardır. Hafta sonları berber bulunur. Köye gelecek misafirlere karşı misafirperver bir halkı vardır. Ulaşım imkanları; pazartesi, çarşamba, cuma, ilçeye (45 km) otobüs kalkar. Ankara asfaltına 12 Km. uzaklıkta olup, sürekli araç mevcuttur. Tren ulaşımı olarak Biçer istasyonuna 12 Km. uzaklıktadır.
Yorum Yaz