NARDENK
İmalatı; bağ bozumu zamanı evlerde pekmez yapılırken üzüm suyu hiçbir katkı maddesi koymadan doğrudan doğruya kaynatılırsa kendisine has özel tat ve lezzette nardenk elde edilir. Hakiki, ilaçsız, katışıksız, halis üzüm suyudur. Makama, pilav veya herhangi bir peynirli dürüm yanında içilir.
* * *
HARDALİYE
Malzemesi:
-Beyaz üzüm şırası
-Kükürt
-Hardal
-2 adet cam kap
-Bez tülbent ve Tel
Yapılışı: Beyaz cins üzümlerin seçilmiş taneleri özel bir kapta ezilerek şıra haline getirilir. Şıra 2- 3 defa tülbentten süzülür. Şıra posadan iyice arındırılır. Şıra 1 gün dinlendirilir. Diğer yandan kükürt hafif ateşte eritilir. Tellere bağlanmış bez parçaları erimiş kükürt içine daldırılarak kükürtlü bez haline getirilir. Hazırlanmış damacana içine doğru yıkılmış kükürtlü bez sarkıtılır. Kükürtün yanık dumanı ile dolan damacananın ağzı güzelce kapatılır.
Damacanadaki kükürt dumanının çıkmasına izin vermeden acele acele ve dikkatle bir huni ile şıra konur. Böylece şıra ile kükürt dumanı karışmış olur. Bu karışım 1 gün bekletilir. İkinci gün bu karışım yeniden başka bir damacanaya boşaltılır. Aynı işlem 3. Günde devam eder. En sonunda hardal ezilerek bir bez torba ile kükürtlü duman ile mayalanmış şıra içine sallandırılır. Hardal ile de bir hafta mayalandırılmış olur. Artık hardaliye ikrama hazırdır.
Tahsin ALTIN Eskişehir İli Sivrihisar İlçesi Merkez Folkloru -2014
***
Şimdilerde içilen Coca Cola ve Fruko gibi meşrubatlar ellinci yıllara kadar lüğatımıza girememişti henüz. İçmek şöyle dursun adını bile duymamıştık. Bir misafirimiz mi geldi? Veya serinlemek mi istedi canımız. Girerdik harç odasına, geçerdik nardenk küpü başına, koyardık kepçe ile bir miktar tasa biraz soğuk su ile de karıştırdık mı kaşıkla, işte size nefis bir içecek. Kendine has tadı ve rayihası ile. Hem de hakiki, ilaçsız katıksız halis üzüm suyu. Hele hele evde kestiğin o güzelim makarna yanında nardengin kaşıklanması ayrı bir tat ve lezzet verirdi insana.
Peynirli makarna yanında nardenk misafirler için en iyi ikram ve en iyi menü idi o zamanlar. Hatta benim küçük bir anım vardır, bu hususta; daima rahmetle andığım anamla gittiğimiz bir misafirlikten akşama doğru çıkmak üzere idik. Biz dış-kapı ağzında bir taraftan ayakkabılarımızı giyerken, diğer taraftan da anamın peştamalını nezaketen baş ve omuzuna örtülmeye çalışıyordu ki, tam bu sırada misafir olduğumuz evin anası “Tevhide aba giz ne olur gitmeseydiniz de akşam yemeğinde beraber olsaydık. Ahmet ağamıza da haber verirdik. Çocuklarla hemen yapardık peynirlice bir makarna, yanına ezerdik nardengi pek iyi bir akşam geçirirdik” dedikleri hâlâ kulaklarımda çınlar aynı puntolarla.
Hardaliye; belki çoğumuz adını bile duymamıştır bu nefis içeceğin. Bazı ailelerin maharetli elleri ile hazırlanırdı hardaliye. Bunun da ham maddesi üzüm suyu idi aslında fakat bundaki aromalar başka idi. Ah! Keşke olsa da şimdi bir bardak hardaliyede kabaran nefsimi söndürebilseydim.
Op. Dr. Mustafa Kılıçal
Yorum Yaz