KEBAN-I ZİR MAHALLESİ VESİKASI *
Bab-ı Ali
Daire-i Sadaret
Meclis-i Vukela ve Ma’ruzat Dairesi
1195
Atüfetlü efendim hazretleri
Ankara Vilayeti dahilinde Sivrihisar kasabasına bir saat mesafede bulunan Keban-ı Zir mahallesinin Keban karyesi namıyla tevsimi hakkında şurayı Devlet Mülkiye Dairesinin mazbatası bu babdaki kararname ile arz ve takdim olunmağla irade-i senniye-i hazret-i padişahi ne vechile şeref- sudur buyrulur ise mantuk-ı alisi infaz olunacağı beyanıyla tezkire-i senaveri terkim kılındı efendim.
Fi (Hicri) 16 Receb sene 1329 / Fi (Rumi) 30 Haziran sene 1327
Sadrazam
İmza
*KERPİÇ,Tuğba;Osmanlı Belgelerinde Dünyanın Merkezi Sivrihisar,(s.44-45) Seçil ofset, İstanbul
* * *
AŞAĞI KEBAN MAHALLESİ BELGESİ *
Baş vezirlik
Baş vezirlik Dairesi
Milletvekilleri Meclisi ve İstekler Dairesi
1195
Şefkatli sevgili ve saygıdeğer efendim
Ankara İli sınırları içinde Sivrihisar kasabasına bir saat uzaklıkta bulunan Aşağı Keban mahallesinin Keban köyü adıyla isimlendirilmesi hakkında Memleket, Devlet yönetim dairesinin kararnamesi ve bu konudaki kararname ile saygıyla sunulmakla saygıdeğer padişahın yüksek emirleri büyük makamdan olması buyurulur ise yücenin sözü yerine getirileceği açıklanmasıyla övenin vesikasına sayı verildi efendim.
(Hicri)1329yılı Receb ayının 16sında (Miladi 1913)
(Rumi)1327yılı Haziran ayının 30 unda (Miladi 1911)
Baş vezir (Padişah Vekili)
İmza
*Sadeleştiren: Yusuf Mesut KİLCİ/Eğitimci-Yazar
AŞAĞI KEPEN (AŞAĞI KEBAN ) MAHALLESİ
Keban kelimesi halk arasında büyük veya küçük su kaynağı olarak bilinir. Burada göze, pınar, çay ve nehir sularının ilk çıktığı kaynakları sıraya biliriz. Mesela Keban başı, Keban barajı… Gibi. Bugün Aşağı Kepen Mahallesinin bulunduğu yerleşim merkezine yazılı kaynaklarda Keban-ı Zir adının verilmesi bu görüşe dayandığı iddia edilir.
Adı geçen köyde Aşağı çayırlardan başlayarak Akparaya kadar tarlaları sulayan Kepen Çayının çıkış yeri halk arasında Yukarı Kepen Mahallesinde Keban başı denilen kaynaktır. Bu kaynaktan çıkan suyun sıcaklığı yaz kış on beş on altı derecedir.
Ayrıca Alçılık mevkiinden çıkan Aşağı Kepen köyü içindeki Azizlerin evin ilk, Hüsnaların evin ikinci, Tevidelerin evin yanındaki orta ve mezarlığın altındaki koyun çeşmesini besleyen kaynağın su sıcaklığı üç dört dereceği geçmez. Bunun yanında Baş, Orta ve Daban değirmenlerin civarında yer alan Soğuk pınar gibi iri ufaklı gözelerin suyu da üç dört derecedir.
O halde Kepen çayı ile Aşağı Kepen çeşmelerini ve gözeleri besleyen su kaynakları farklı damarlardan geldiği söylenebilir. Kepen çayı suyu Gümüş konak (Germa-Yörme), Hamamkarahisar (Karahisar) termal yani sıcak su damarından*, Aşağı Kepen çeşmeleri ve gözeleri suyu Çal dağı yönündeki soğuk su damarından beslendiği ileri sürülür.Yüz yıl önceki iklim şartlarını, yörenin aldığı yıllık yağış miktarını düşünürsek** buraya Keban-ı Zir (Aşağı Keban) denilmesi yadırganmaz.
Yusuf Mesut KİLCİ
Eğitim-Yazar
*Bu sıcak su kaynakları dışında Sivrihisar’ın batısında Kızılca viran (Kızılcaören) ve Kapuluda sıcak su kaynaklarının bulunduğu resmi kayıtlarda belirtilir.
**Kaynaklarda dört yüzyıl önce Keban-ı Zir (Aşağı Keban)ın komşusu Ballıhisar’da Çeltik(Pirinç) tarımı yapıldığından söz edilir.
Yorum Yaz